Joe Biden është përfshirë papritmas në një rrëmujë ligjore dhe politike që rrethon trajtimin e të dhënave të klasifikuara të qeverisë.
Këto të fundit, datojnë që nga koha e tij si zëvendës president i Shteteve të Bashkuara.
Të hënën, Shtëpia e Bardhë tha se kishte marrë një grumbull materialesh të ndjeshme në nëntor nga një zyrë private që Biden kishte përdorur në një institut kërkimor në Washington.
Më pas, të enjten, ajo pranoi zbulimin më të fundit të një tjetër memorie të dokumenteve të klasifikuara në garazhin e rezidencës së tij në Wilmington, Delaware – gjithashtu shtëpia e Corvette-së së tij klasike.
Ndikimi te Biden do të varet nga natyra e përfshirjes dhe sjelljes së tij personale në lidhje me dosjet.
Por rasti ka rezultuar në një dhimbje koke të madhe për presidentin.
Të enjten Merrick Garland, prokurori i përgjithshëm, tha se do të caktonte një avokat të posaçëm për të shqyrtuar trajtimin e materialeve.
Efekti i zbulimeve mund të jetë i thellë, me implikime për hetimin federal për trajtimin nga ana e ish-presidentit Donald Trump të një sasie shumë më të madhe dokumentesh të klasifikuara në këtë pronë Mar-a-Lago në Florida, si dhe të ardhmen politike të Biden-it ndërsa ai përgatitet për një kandidaturë për rizgjedhje në 2024.
Çfarë u gjet dhe kur?
Më 2 nëntor, më pak se një javë përpara zgjedhjeve gjysmë-mandatuese, avokatët e presidentit kontrolluan zyrën private të Biden në Qendrën Penn Biden për Diplomaci dhe Angazhim Global, një institut kërkimor në Washington.
Atje, në një dollap të mbyllur, ata gjetën grupin e parë të dokumenteve të klasifikuara që datojnë në ditët e tij si zëvendës president dhe ia dorëzuan Arkivit Kombëtar.
CNN raportoi se ato përmbanin informacione për Ukrainën, Iranin dhe Britaninë e Madhe, por kjo nuk është konfirmuar.
Pas këtij zbulimi, i cili shkaktoi një rishikim nga Departamenti i Drejtësisë, avokatët e Biden vazhduan me një kontroll në dy shtëpitë e presidentit në Delaware për të parë nëse kishte ndonjë material tjetër të ndjeshëm për t’u gjetur – një proces që përfundoi të mërkurën mbrëma.
Ata gjetën një sasi të dytë të të dhënave qeveritare me shenja të klasifikuara në garazhin e shtëpisë së tij në Wilmington më 20 dhjetor dhe në një dhomë ngjitur këtë javë.
Ekipi i Biden po kthen gjithashtu grupin e dytë të dokumenteve në Arkivin Kombëtar.
Të enjten, një gazetar e pyeti Biden-in se pse kishte mbajtur dosje të tilla pranë Corvette-së klasike që mban në garazhin e tij. Ai u përgjigj me shaka: “Meqë ra fjala, Corvette ime është në një garazh të mbyllur. . . nuk është se qëndron në rrugë”.
Si ndryshon ky rast nga ai i Trump?
Rishikimi i keqpërdorimit të mundshëm të materialeve të klasifikuara nga Biden është i rëndësishëm sepse vjen në mes të një hetimi penal federal për posedimin e paautorizuar të të dhënave qeveritare nga Trump në Mar-a-Lago që datojnë që nga koha e tij në Shtëpinë e Bardhë.
Ka disa ngjashmëri, për shembull në të dyja rastet duket se dokumentet e klasifikuara janë transferuar në mënyrë të parregullt jashtë objekteve qeveritare gjatë periudhave të tranzicionit midis dy administratave në fillim të vitit 2017 dhe në fillim të 2021. Por ka edhe disa dallime të theksuara.
E para është një çështje e shkallës: Trump grumbullonte më shumë se 100 dokumente të klasifikuara, ndërsa vetëm 10 dosje të tilla u gjetën në zotërim të Biden.
Por pyetja më e rëndësishme ka të bëjë me bashkëpunimin me autoritetet federale.
Ndërsa Trump i rezistoi dhënies së dokumenteve për muaj të tërë, në një përplasje me prokurorët që përfundimisht çoi në një bastisje nga agjentët federalë, Shtëpia e Bardhë thotë se ekipi i Bidenit i ktheu menjëherë ato pasi u zbuluan, duke vepruar me mirëbesim.
Sa telashe i ka hapur vetes Biden?
Nga një këndvështrim ligjor, Biden mund të mos jetë në telashe serioze nëse nuk i ka mbajtur me dashje dhe në mënyrë të paligjshme të dhënat e ndjeshme të qeverisë dhe më pas i ka fshehur ato qëllimisht.
Deri më tani duket se ky është më shumë i mundshëm një rast i trajtimit të pakujdesshëm të letrave nga stafi i tij gjatë tranzicionit të vitit 2017, i cili u korrigjua sapo u zbulua, duke mos përfshirë asnjë konflikt me autoritetet amerikane.
“Ne kemi bashkëpunuar ngushtë me departamentin e drejtësisë gjatë gjithë shqyrtimit të tij dhe do të vazhdojmë këtë bashkëpunim me këshilltarin special”, tha të enjten Richard Sauber, avokat i Biden. “Ne kemi besim se një rishikim i plotë do të tregojë se këto dokumente ishin vendosur gabimisht pa dashje dhe presidenti dhe avokatët e tij vepruan menjëherë pas zbulimit të këtij gabimi”.
Megjithatë, zbulimet do të jenë të dëmshme për të, sepse ai ka qenë i ashpër për qëndrimin e Trump ndaj dokumenteve të klasifikuara, madje duke e përshkruar atë si “të papërgjegjshëm”.
Disa nga dyshimet më të mëdha rreth sjelljes së Biden përfshijnë transparencën: pse ai ose Shtëpia e Bardhë nuk e zbuluan publikisht ekzistencën e dokumenteve të klasifikuara në vendet e tij private më shpejt? Dhe kur u njoftua për herë të parë për problemin?
Përveç kësaj, ligjvënësit në Capitol Hill po u kërkojnë agjencive të inteligjencës që të kryejnë një “vlerësim të dëmit” për të parë nëse ndonjë burim apo metodë ishte komprometuar – të njëjtin shqyrtim që kërkuan në rastin e Trump.
A do të ndikojë kjo në hetimin e Trump?
Që kur Garland në nëntor emëroi Jack Smith, një prokuror federal veteran, si këshilltar special për të parë hetimet federale ndaj Trump në lidhje me çështjen e dokumenteve Mar-a-Lago dhe rolin e tij në trazirat e 6 janarit, ka pasur pritshmëri që departamenti i drejtësisë së shpejti do të ndërmerrte hapin për të ngritur padi ndaj ish-presidentit.
Trump po përballet potencialisht me disa akuza shumë të rënda, duke përfshirë shkeljen e Aktit të Spiunazhit për krime që lidhen me sigurinë kombëtare, si dhe keqpërdorim të materialit qeveritar dhe pengim të drejtësisë.
Hetimi i Smith ka vazhduar dhe teknikisht nuk duhet të ndikohet nga ndonjë hetim paralel ndaj Biden.
Megjithatë, duke pasur parasysh natyrën jashtëzakonisht të ndjeshme të një ndjekjeje të mundshme të Trump, zbulimet e Biden mund ta bëjnë departamentin të marrë kohë dhe kujdes edhe më të madh në drejtim të ndërtimit të një çështjeje kundër ish-presidentit.
Çfarë do të thotë për zgjedhjet e 2024-ës?
Zbulimet e dokumenteve të Biden-it kanë shkatërruar në një farë mase shkëlqimin politik që presidenti ka pasur pas një performance më të mirë se sa pritej në zgjedhjet gjysmë-mandatuese për demokratët, rikthimin e vlerësimeve të miratimit dhe rënien e inflacionit, që ka qenë problemi më i madh ekonomik i presidencës së tij.
Pritej gjerësisht që Biden të nisë fushatën e tij për rizgjedhje në javët e ardhshme me erën politike në shpinë, pasi kishte anashkaluar disa nga thirrjet demokrate për një lidership të ri që kishin filluar të shfaqeshin gjatë fundit të popullaritetit të tij vitin e kaluar.
Deri më tani, kritikat ndaj Bidenit kanë ardhur nga republikanët, me politikanët konservatorë që e akuzojnë atë për hipokrizi dhe standarde të dyfishta në krahasim me Trump.
Por nëse demokratët fillojnë të vënë në dyshim sjelljen e tij, kjo mund të hapë një rrugë të re për kandidatët alternativë të mundshëm për vitin 2024.
