Më 12 qershor 1929, në Frankfurt mbi Main, lindi një vajzë e vogël e quajtur Anna Frank, e cila do të bëhej simboli i Holokaustit për ditarin e saj personal, të shkruar gjatë periudhës së pafund të klandestinitetit në një papafingo të Amsterdamit, së bashku me familjen e saj.
Klandestiniteti
Më 10 maj 1940, ushtria gjermane pushtoi Holandën, ku familja Frank ishte zhvendosur në vitin 1933. Anna Frank dhe familja e saj u detyruan t’u nënshtroheshin ligjeve racore. Më 12 qershor 1942, për ditëlindjen e saj të trembëdhjetë, Anna mori një fletore me katrorë të kuq e të bardhë, ku do të shkruante “Ditarin”. Më pak se një muaj më vonë, më 6 korrik 1942, iu desh të fshihej me familjen e saj në Achterhuis, një hapësirë e vogël dykatëshe e vendosur mbi ambientet e Opekta të Otto Frank. Në mëngjesin e 4 gushtit 1944, Gestapo depërtoi në vendin e tyre të fshehtë, pas një informacioni nga një informator i panjohur dhe e dëboi familjen në kampin e përqendrimit Aushvic-Birkenau.
Aushvic
Anna Frank dhe motra e saj Margot kaluan një muaj në Auschwitz-Birkenau. Më pas, ata u dërguan në Bergen-Belsen, ku vdiqën nga tifoja ekzantematike në mars 1945, vetëm tri javë para çlirimit të kampit.
Rëndësia e kujtesës
Të kujtosh dhe të transmetosh kujtesën është një detyrë e vështirë, veçanërisht në një shoqëri si kjo e sotmja, e zhytur në të tashmen dhe e dominuar nga shpejtësia. Në këto rrethana, gjithnjë e më shumë ndihet nevoja për të mos mbetur në rrethime të konsoliduara, robër fjalësh dhe metodash transmetimi, të cilat duken paradoksalisht të nevojshme, por në të njëjtën kohë jo plotësisht efektive kur dikush përballet me detyrën jo të lehtë për t’ua treguar të rinjve.
Ajo që ndodhi në Aushvic shpesh perceptohet nga gjeneratat e reja si e largët dhe e vështirë për t’u deshifruar, por është e rëndësishme që komuniteti të marrë përsipër detyrën e përcjelljes së kujtesës, sepse kjo është në të vërtetë e domosdoshme për orientimin në botë dhe nënkupton zgjedhje vendimtare për sot. Dëshmitarët e drejtpërdrejtë në mënyrë të pashmangshme bëhen të paktë dhe një pjesë e opinionit publik e konsideron Holokaustin një ngjarje të largët, që i përket historisë, e cila ka pak referenca për të tashmen dhe me sa duket nuk hedh hije mbi të ardhmen, e cila besohet se prek probleme shumë të ndryshme.
Njohja e kujtesës dhe dënimi në dukje unanim rezultojnë të jenë të brishta në një vështrim më të afërt, të minuar jo aq nga revizionizmi apo mohimi, por më tepër nga e keqja delikate e indiferencës dhe nga rilindja e erërave të reja, të pavetëdijshme për të kaluarën, të intolerancës, urrejtjes dhe diskriminimit. Për këtë arsye, mesazhi që jep në përgjithësi në libri i saj i famshëm “Ditari i Ana Frankut” është thelbësor për t’ua transmetuar brezave të rinj, në mënyrë që askush të mos harrojë dhe të përsërisë gabimet e së shkuarës.
“Ditari i Ana Frank”
Në Holandën nën pushtimin nazist, trembëdhjetëvjeçarja Anna Frank fillon të tregojë jetën e saj të përditshme në një ditar intim dhe personal. Është viti 1942 dhe ligjet antisemite prekin edhe familjen e saj, e cila strehohet në një shtëpizë të fshehtë për t’i shpëtuar dëbimit. Këtu Anna, e cila ëndërron të bëhet gazetare apo shkrimtare, nuk resht së shkruari. Kur në vitin 1944 qeveria holandeze nis një apel për të mbledhur dëshmi dhe dokumente lufte, Anna fillon të rishikojë ditarin e saj, me qëllim publikimin e mundshëm. Ajo imagjinon të bëhet një libër i quajtur “Shtëpia e pasme”, por fatkeqësisht nuk mbijeton aq gjatë sa të shohë ëndrrën e saj të realizuar.
