BBC raportoi të martën pas një hetim nga media për një rënie të dukshme të kultivimit të lulekuqes në të gjithë Afganistanin këtë vit.
BBC raportoi se udhëtoi në Afganistan si dhe përdori analiza satelitore – për të shqyrtuar efektet e një dekreti të lëshuar në prill 2022 nga udhëheqësi suprem i Emirateve Islamike të Afganistanit (IEA), Hibatullah Akhundzada, se kultivimi i lulëkuqeve, nga të cilat nxirret opiumi, përbërësi kryesor për heroinën e mund të nxirret, ishte rreptësisht e ndaluar. Kushdo që shkel këtë dekret do t’i shkatërrohet fusha dhe do të penalizohet sipas ligjit të Sheriatit.
PAMJE SATELITORE E ZONËS SË KULTIVIMIT TË LULEKUQES DHE GRURIT NË HELMAND
Një zëdhënës i talebanëve i tha BBC-së se ata vendosën ndalimin për shkak të efekteve të dëmshme të opiumit – i cili merret nga kapsulat e farës së lulëkuqes – dhe sepse bie ndesh me besimet e tyre fetare. Afganistani prodhonte më shumë se 80% të opiumit në botë. Heroina e prodhuar nga opiumi afgan përbën 95% të tregut në Evropë.
BCC deklaroi se drejtuesit e IEA-s duket se kanë qenë më të suksesshëm në goditjen e kultivimit se kushdo ndonjëherë.
Provincat e vizituara nga BBC përfshinin Nangarhar, Kandahar dhe Helmand. Janë bërë edhe studime të imazheve satelitore.
“Ka të ngjarë që kultivimi të jetë më pak se 20% e asaj që ishte në 2022. Shkalla e reduktimit është e paprecedentë,” tha David Mansfield, një ekspert kryesor në tregtinë e drogës në Afganistan, i cili po punon me Alcis – një firmë në Mbretërinë e Bashkuar. e cila është e specializuar në analizat satelitore.
Analiza e Alcis tregon se kultivimi i lulekuqes në Helmand është ulur me më shumë se 99%. “Imazhet me rezolucion të lartë të provincës Helmand tregojnë se kultivimi i lulëkuqes është ulur në më pak se 1,000 hektarë kur ishte 129,000 hektarë vitin e kaluar,” tha David Mansfield.
BCC ja dëshmuar që brenda pak minutash një duzinë burrash rrafshojnë të korrat e lulëkuqes që mbulonin nje fushën. Pastaj burrat e armatosur, të gjithë të veshur me një “shalwar kamez” (një tunikë tradicionale afgane me pantallona të gjera), shumica me mjekra të gjata dhe disa me sy të veshur me kohl, grumbullohen në pjesën e pasme të një kamioni dhe shkojnë në fermën tjetër.
Burrat i përkasin një njësie talebane kundër narkotikëve dhe BCC I ishte dhënë akses i rrallë për t’u bashkuar me ta në një nga patrullat e tyre për të zhdukur kultivimin e lulekuqes. Më pak se dy vjet më parë burrat ishin luftëtarë kryengritës, pjesë e një lufte për të marrë kontrollin e vendit. Tani ata kanë fituar dhe janë në krahun qeverisës, duke zbatuar urdhrat e liderit të tyre.
BBC takoi fermerin Niamatullah Dilsoz në distriktin Marjah – në jug të kryeqytetit të Helmandit, Lashkar Gah – ndërsa ai po korrte grurë. Vitin e kaluar, ai rriti lulekuqe në të njëjtën fushë. Ai thotë se fermerët në Helmand, një bastion i talebanëve, e kanë respektuar ndalimin.
“Disa fermerë u përpoqën të rritnin lulëkuqe në oborret e tyre të fshehura pas mureve, por talebanët e zbuluan dhe i shkatërruan ato fusha,” thotë Niamatullah.
Zabiullah Mujahid, zëdhënësi i IEA, i bëri thirrje komunitetit ndërkombëtar që të ndihmojë afganët që po përballen me humbje.
“Ne e dimë se njerëzit janë shumë të varfër dhe po vuajnë. Por dëmi i opiumit tejkaloi përfitimet e tij. Katër milionë njerëz tanë nga një popullsi prej 37 milionë banorësh vuanin nga varësia nga droga. Ky është një numër i madh”, tha ai. “Për sa i përket burimeve alternative të jetesës, ne duam që komuniteti ndërkombëtar të ndihmojë afganët që po përballen me humbje.”
Ai hodhi poshtë pohimet e OKB-së, SHBA-së dhe qeverive të tjera se opiumi ishte një burim kryesor i të ardhurave për IEA-në kur ata po luftonin kundër forcave perëndimore dhe regjimit të mëparshëm afgan.
BBC pyeti se si mund të presin që organizatat ndërkombëtare të ndihmojnë, kur IEA ka rrezikuar operacionet dhe financimin e tyre duke i ndaluar gratë të punojnë për të gjitha OJQ-të.
“Komuniteti ndërkombëtar nuk duhet të lidh çështjet humanitare me çështjet politike,” u përgjigj Muxhahid. “Opiumi nuk po dëmton vetëm Afganistanin, por e gjithë bota është prekur prej tij. Nëse bota shpëtohet nga kjo e keqe e madhe, atëherë është e drejtë që afganët të marrin ndihmë në këmbim.”
Ndikimi i ndalimit të çmimeve të opiumit është tashmë i dukshëm. Në Kandahar, shtëpia shpirtërore e talebanëve dhe tradicionalisht një zonë tjetër e madhe e rritjes së lulekuqes, takojmë një fermer i cili po mban një sasi të vogël të korrave të tij të vitit të kaluar – dy qese plastike, secila me madhësinë e një topi futbolli, të mbushura me rrëshirë opiumi të errët dhe me erë të keqe.
“Vitin e kaluar pak para ndalimit, shita një çantë të tillë për një të pestën e asaj që mund të merrja tani. Unë jam duke pritur që çmimi të rritet më tej në mënyrë që të mund të mbajë familjen time për më gjatë. Situata jonë është shumë e keqe. “Kam marrë tashmë një kredi për të blerë ushqime dhe rroba. Sigurisht, e di që opiumi është i dëmshëm, por cila është alternativa?” ai pyet.
Mund të duhet pak kohë që ndikimi i çmimit të filtrojë zinxhirin e trafikut të paligjshëm të drogës në çmimin të heroinës.
“Ndërsa çmimet e opiumit dhe heroinës mbeten në nivelin më të lartë të 20 viteve, ato kanë rënë gjatë gjashtë muajve të fundit, pavarësisht niveleve kaq të ulëta të kultivimit të lulekuqes këtë vit,” thotë Mansfield. “Kjo sugjeron se ka rezerva të konsiderueshme në sistem dhe prodhimi dhe tregtia e heroinës vazhdon. Konfiskimet në shtetet fqinje dhe më gjerë tregojnë gjithashtu se mungesa e heroinës nuk është e pashmangshme.”
Mike Trace – një ish-zyrtar i UNODC – ishte një këshilltar i lartë i qeverisë së Mbretërisë së Bashkuar për politikat e drogës kur regjimi i parë i talebanëve ndaloi kultivimin e opiumit në vitin 2000, një vit para pushtimit të Afganistanit të udhëhequr nga SHBA.
“Kjo nuk çoi në një ndikim masiv dhe të menjëhershëm në çmimet dhe tregjet perëndimore, sepse ka një grumbullim të tmerrshëm nga aktorët përgjatë asaj rruge të trafikut të drogës,” thotë ai. “Kjo është natyra e tregut dhe nuk ka ndryshuar për 20 vitet e fundit.”
