Analizat e mëtejshme të kryera nga një grup ndërkombëtar ekspertësh mbi eshtrat e poetit kilian Pablo Neruda konfirmuan praninë e një toksine që shkaktoi vdekjen e tij më 23 shtator 1973.
Kështu thuhet në një intervistë të rilançuar nga shtypi vendës, duke parashikuar kështu shpërndarjen publike të rezultateve zyrtare të analizave.
“Tani e dimë se ‘clostridium botulinum’ nuk duhet të ishte i pranishëm në kockat e Nerudës dhe se ai u vra në vitin 1973 nga agjentët e shtetit kilian”, tha nipi i tij, Rodolfo Reyes.
Bakteri ishte identifikuar për herë të parë në vitin 2017 nga një grup ekspertësh, të cilët kishin avancuar hipotezën e helmimit dhe kishin vënë në pikëpyetje versionin zyrtar që fliste për një vdekje si pasojë e një kanceri të prostatës.
Një vdekje, ajo e Ricardo Neftali’ Reyes (emri i vërtetë i Nerudës), që ndodhi vetëm 12 ditë pas grushtit të shtetit të gjeneralit Augusto Pinochet, i cili i dha fund përvojës demokratike të Presidentit Salvador Allende në Kili.
E vërteta për vdekjen e Nerudës vjen 50 vjet pas vdekjes së tij dhe 12 nga fillimi i një hetimi gjyqësor të nisur për të sqaruar nëse ai vdiq nga ndërlikimet e kancerit të prostatës apo për shkak se u helmua, siç pretendon shoferi i tij prej gati pesëdhjetë vjetësh, Manuel Araya.
Certifikata e vdekjes rendit shkakun e vdekjes si kanceri metastatik dhe kaheksia; dhe versioni zyrtar u mor si i mirëqenë për vite me radhë derisa, në vitin 2011, Partia Komuniste, senator dhe anëtar i së cilës shkrimtari ishte, e vuri në pikëpyetje dhe bëri një ankesë.
Trupi i Nerudës, i cili pushonte në kopshtin e shtëpisë së tij në Isla Negra në bregdetin e Kilit, u zhvarros dhe, shtatë muaj më vonë, një grup ndërkombëtar i patologëve anatomikë vërtetoi se nuk kishte “agjentë kimikë përkatës” që mund të lidheshin me vdekjen e tij. Por në atë kohë, institutit të mjekësisë ligjore kilian i mungonte teknologjia për të zbuluar një helmim që mund të kishte ndodhur 40 vjet më parë.
Dhe në vitin 2017, i njëjti panel i ekzaminuesve mjekësorë arriti në përfundimin se Neruda nuk kishte vdekur nga kanceri, siç thuhej në certifikatën e tij të vdekjes; dhe në vend të kësaj zbuloi një fragment të toksinës botulinum që mund të ndikojë në sistemin nervor dhe të çojë në vdekje.
