Blerjet e naftës iraniane nga Kina janë rritur në nivele rekord muajt e fundit, duke tejkaluar kulmin e vitit 2017 kur tregtia nuk ishte subjekt i sanksioneve të SHBA-ve, treguan të dhënat e gjurmimit të cisternave.
Rritja e blerjeve nga importuesi më i madh i naftës në botë vjen në mes të bisedimeve midis Teheranit dhe fuqive botërore për të ringjallur një marrëveshje bërthamore të vitit 2015 që do të heqë sanksionet e SHBA-ve ndaj eksporteve të naftës iraniane. Bisedimet janë intensifikuar javët e fundit.
Një kthim i naftës iraniane do të lehtësojë furnizimet e shtrënguara globale dhe do të ulte çmimet e naftës së papërpunuar që ka kapur shifrën 100 dollarë për fuçi pas pushtimit rus të Ukrainës.
Importet kineze tejkaluan 700 mijë fuçi në ditë (bpd) për janarin, sipas vlerësimeve të tre gjurmuesve të cisternave, duke tejkaluar pikun prej 623 mijë fuçi në ditë të regjistruar nga doganat kineze në 2017-ën përpara se ish-presidenti i SHBA-ve, Donald Trump të rivendoste sanksionet në 2018 ndaj eksporteve të naftës iraniane.
Një gjurmues vlerësoi se importet arritën mesatarisht në 780 mijë bpd në periudhën nëntor-dhjetor.
Administrata e presidentit amerikan, Joe Biden deri më tani ka zgjedhur të mos zbatojë sanksionet kundër individëve dhe kompanive kineze në mes të negociatave për ringjalljen e marrëveshjes së vitit 2015.
Blerjet rekord kineze të naftës iraniane do të nënkuptojnë që më pak furnizim do të jetë në dispozicion për blerësit e mëparshëm të Teheranit, si rafinerët indianë dhe evropianë, nëse sanksionet hiqen dhe Republika Islamike lejohet të rifillojë eksportet e naftës, thanë tregtarët.
Kjo do të thotë gjithashtu se nafta më e lirë iraniane do të vazhdojë të pengojë furnizimet rivale nga Brazili dhe Afrika Perëndimore, thanë ata.
Ndërsa, Ministria e Jashtme e Kinës nuk pranoi të hyjë në detaje, por përsëriti se Pekini kundërshton juridiksionin afatgjatë të Washingtonit dhe i kërkoi të heqë sanksionet e njëanshme.
Një zëdhënës i Departamentit të Shtetit të SHBA-ve tha se Washingtoni është në dijeni të blerjeve të naftës iraniane të Kinës dhe e ka hapur këtë temë me Pekinin.
“Kina është një partner i rëndësishëm tregtar për Iranin, kështu që, sigurisht, diskutimet tona me Kinën për mënyrën më të mirë për të marrë një rikthim reciprok në përputhje me JCPOA përfshijnë diskutime për zbatimin e sanksioneve”, tha zëdhënësi, duke iu referuar zyrtarisht marrëveshjes bërthamore të vitit 2015 i njohur si Plani i Përbashkët Gjithëpërfshirës i Veprimit.
Në krye të blerjeve të Kinës janë rafinerët e saj të pavarur, ose “çajnikët”, të cilët, thanë tregtarët, po joshen nga çmimet e zbritura, veçanërisht pasi marzhet e tyre të rafinimit të brendshëm u mbërthyen nën një kontroll të rreptë rregullator.
“Ne po shohim më shumë fabrika që marrin naftë iraniane, sepse ato janë më të lira”, i tha agjencisë së lajmeve “Reuters” një ekzekutiv me bazë në Kinë i përfshirë në këtë biznes, duke iu referuar rafinerëve të pavarur.
Tregtarët thanë se ngarkesat iraniane të janarit u tregtuan 5 dollarë për fuçi nën standardin Brent. Ato çmime ishin të qëndrueshme kundrejt fundit të vitit 2021, por më tërheqëse ndaj ofertës konkurruese nga Brazili që ishte me çmim prej 7 dollarësh premium mbi Brent, thanë ata.
Firma konsulente Petro-Logistics, e cila ndjek flukset e naftës, tha se eksportet e papërpunuara të Iranit u rritën në dhjetor në mbi 1 milion bpd, niveli më i lartë në pothuajse tre vjet.
“Eksportet e naftës iraniane shkojnë kryesisht në Kinë, shpesh përmes rrugëve të ndërlikuara dhe transporteve, me vëllime të vogla që shkojnë në Siri çdo muaj”, tha CEO Daniel Gerber.
Nëse marrëveshja bërthamore e 2015-ës ringjallet, Irani pritet të devijojë shitjet nga rafinerët e pavarur kinezë, por Republika Islamike nuk ka gjasa të mbyllë rubinetin për këta klientë, burim i më shumë se 20 miliardë dollarëve të ardhura gjatë dy viteve të fundit.
