Votuesit francezë do të shkojnë të votojnë të dielën (10 prill) në zgjedhje që nuk është aspak e sigurt se do të kthejë presidentin Emmanuel Macron në pushtet.
Macron, 44 vjeç, është përpjekur ta vendosë veten në qendër të përpjekjeve europiane dhe të SHBA-së për t’i dhënë fund krizës në Ukrainë që nga fundi i vitit të kaluar, dhe filloi fushatën serioze vetëm rreth një javë më parë. Llogaritja ishte se ai do të përfitonte nga imazhi i paqebërësit dhe burrështetasit me përvojë, dhe se trajtimi i tij i pandemisë e një rikthim i fortë ekonomik do të mjaftonin për ta mbajtur atë në Elysee. Deri kohët e fundit, sondazhet sugjeruan se kjo ishte e vërtetë.
Por politika e jashtme rrallëherë fiton zgjedhjet në Francë dhe shfaqja e vetëkënaqësisë nxiti perceptimin se Macron është arrogant, duke i hapur rrugën Marine Le Pen.
Nacionalisti 53-vjeçar i ekstremit të djathtë e kuptoi herët se votuesit që tashmë po luftonin me çmimet e larta të energjisë dhe ushqimeve kishin më shumë gjasa të kujdeseshin për fuqinë blerëse. Diferenca prej 12 pikësh mes saj dhe Macronit është ngushtuar në mënyrë dramatike teksa ajo udhëtoi qytete dhe fshatra, duke e paraqitur veten si mbrojtëse e “të vegjëlve” kundër reputacionit të Macron si “presidenti i të pasurve”. Ajo u zotua të ulë çmimet e benzinës dhe të tatojë kompanitë e mëdha të energjisë.
Mesatarja e sondazheve të Bloomberg e llogaritur më 8 prill tregoi se Macron ishte përpara me vetëm 3.5 pikë në raundin e parë.
Në përpjekjen e saj të tretë për të fituar postin kryesor të Francës, Le Pen është bërë një fytyrë e njohur. Përpjekjet e saj për t’u dukur më e zakonshme morën një nxitje të papritur nga kandidatura e Eric Zemmour, një ish ekspert i medias së ekstremit të djathtë, i sanksionuar tre herë për gjuhën e urrejtjes.
Njerëzit e afërt me Macron kanë paralajmëruar se fitorja e tij nuk është e siguruar. “Sigurisht që zonja Le Pen mund të fitojë,” tha Edouard Philippe, një ish-kryeministër në qeverinë e Macron, javën e kaluar.
Që kjo të ndodhë, Le Pen do të duhet të ndërtojë një koalicion të kujtdo, përveç Macron në raundin e dytë më 24 prill dhe votuesit e krahut të majtë do të duhet të abstenojnë ose të votojnë për të.
Përmbysja nga ana e saj e Macron, mbrojtësit të vetëquajtur të projektit europian, do të ishte një tronditje për Bashkimin Europian në të njëjtin nivel me fitoren e zgjedhjeve të Donald Trump në SHBA dhe votën e Brexit në 2016. E armatosur me një veto për shumicën e nismave të BE-së, ajo mund të ta sjellë bllokun në një ndalesë të papritur. Mbështetja e votuesve për të do të thotë se emigracioni do të mbetet qendror në axhendën e saj. Një fitore do të kapte ekstremin e djathtë në Francë, duke e vënë vendin në një rrugë nacionaliste, nativiste.
Investitorët po e marrin seriozisht dhe keq rrezikun e një Le Pen. Mbajtësit e borxhit francez e kanë hedhur poshtë atë, duke i shtyrë yield-et standarde deri në 1.25%, një nivel i parë për herë të fundit në 2015. Kjo e çoi diferencën mbi ekuivalentët e tyre gjermanë — një masë e perceptimit të rrezikut nga investitorët — në shkallën më të gjerë që nga marsi 2020, fillimi i pandemisë.
Nëse Le Pen nuk e arrin atë, Macron do të fitonte me një diferencë shumë më të vogël se hera e fundit që të dy u përballën kokë më kokë në 2017. Ajo ka të ngjarë të dilte e fuqizuar dhe ai do të mbetej me një mandat të dobët kjo mund ta bëjë të vështirë zbatimin e reformave të tij ekonomike dhe sociale, në varësi të rezultatit të zgjedhjeve legjislative të planifikuara për në qershor.
Ka një tjetër karakter të egër në këtë garë: lideri i ekstremit të majtë Jean-Luc Melenchon. Ai ka gjashtë pikë përqindjeje pas Le Pen dhe mund të bindë votuesit e krahut të majtë që të mblidhen pas tij të dielën.
Burimi: Bloomberg
